İbn-i Sina'dan sağlık öğütleri…
1 -''Tuzlu maden suları: Göğüs ve baş hastalıklarına şifa verirler, mide rutubeti ve sirozu olanlar için faydalıdır.''
2 -''Kendinin ne olduğunu bilen insan, bazı kendini bilmezlerin, onun hakkında söylediklerinden etkilenmez.''
3 -''Yemekte hoş olmayan çeşide gelince; kızartma ile haşlama, kırmızı et ile balık, kurutma ile taze, et ile süt, yumurta ile et, baklagiller ile balık bir arada yemek doğru olmayan karışımlardır.''
4 -'Sıcak kum banyosu yapmak yukarıda geçen bütün hastalıklara iyi gelir, ağrıları giderir. '
5 -''Hızlı yürüyüş kalçaları, uylukları, bacakları ve ayakları hareket ettirir; bunları ısıtır ve güçlendirir. Sportif hareketlerin en dengelisi yavaş yürümektir.''
6 -''İlkbaharda her sabah daima bir miktar ılık su içmeyi adet eyle. Yemek yedikten sonra da bir yudum soğuk su iç. Bunda fayda vardır.''
7 -''Su içmek yemek üzerine susuzluğu giderir. Bunun yemekten çok olmaması gerekir ki söndürücü olsun. Yemek ile midenin kütlesi arasına girsin. Soğukluk derecesi ise insana çok açık biçimde kendisini göstermeyecek kadar olmalı. Ilık suda bir hayır yoktur.''
8 -''Besili et yemekten çekinin, çünkü safra yapar. Sonbaharda karpuz ve üzüm ye. Bunları yemekte bir beis yoktur.''
9 -''Tıp ilmi: Hastalık ve sıhhatle insan vücudunun halini öğretir. Sıhhatli olan kimselerin sağlığını korumak, hasta olanları sıhhate kavuşturmak bu ilim sayesinde olur.
10 -''Uyku organları dinlendirir ve yemekleri sindirir. Kişiyi ve nefsi korur. Bedendeki doğal hareketler uyku ile olgunlaşır. Aşırı uyku bedeni soğutur, kişiyi aptallaştırır, yüzü kurutur.''
11 -''Özel olarak yüksek sesle okumak, başı ve baştaki organların hareketini sağlar. Onları ısıtır, temizler ve yeniden güçlendirir.''
12 -''İlkbaharda çok tatlı yemekten kendini ziyadesiyle koru. Çünkü tatlının kanın üzerinde fena neticeler veren tesiri vardır. Tatlılar iki türlüdür. Ballı ve hamurlu. Ballı olanlar ağızda eriyip mideye giderse sindirime yardımcı olur.''
13 -''İdrar söktürmek için kereviz yiyiniz. Sırt ağrısından şikayetçiyseniz sarımsak yiyiniz.''
14 -'Bir kimse yürürken hareketlerinde nefes darlığı ile birlikte sert sallantı ve göğsünde ağırlık varsa pişirilmiş kuru zufa otu yedirilir, ada soğanı sıyrığı (yalamtık), geven, sarı incir, kabuksuz badem ve bal ile birlikte yedirilerek içirilir. Ceviz yağı ile birlikte nohut suyu, dereotu, yedirilir ve sıcak su içirilir.''
15 -'Ateşli baş ağrısı kandan olur. Alameti ise yüz kızarması, damarların barizleşmesi, nabız atılının büyümesidir. İlacı kan vermek ve hacamat (vücuttaki pis kanın atılması) yaptırmaktır. Alınması gereken gıda yumurta sarısı, hindiba ve sirkedir.''
16 -''Romatizma ve matsal ağrılarına kükürtlü banyolardan faydalanınız. Mafsal ağrılarına karşı kuru üzüm yiyiniz. Kansızlığı gidermek için bal yiyiniz.''
17 -''Yemeklerin farklı renklerde olması da önemlidir. Ancak her zaman olması gerekmez. Yemek yağlı ise bunun yanında tuzlu veya acı yerse; yine tuzlu ve acı yerken yağlı bir şey yemesi iyidir. Yemek ekşi ise yanında tatlı yemesi zorunludur. Tatlının yanında ekşi de böyledir.''
18 -''Ben öküzden korkarım, çünkü onun silahı var ama aklı yok.''
19 -''Şifasız hastalık yoktur; irade eksikliğinden başka. Değersiz bitki yoktur; tanınmamasından başka.''
20 -''Her kalbi kuvvetli olan çok sevinen olmadığı gibi, her çok sevinçlinin de kalbi kuvvetli değildir.''
21 -''Dünya harcını kendisi alan padişah benden daha mutlu ve hiçbir bey de benden bahtiyar değildir; fakat siz bu zevki bilemezsiniz. Dünya hırsı peşinde olanların gözleri bunları seçemez, onlar tek gözlüdür.''
22 -''Uykusuzluk ise cesedi kurutur, nemini temizler, güçleri çözer, iradeyi engeller, mizacı bozar. Aşırı uykusuzluk hali akli dengesizliğe sebep olur.''
23 -''Eğer ihtiyarlarda kabızlık veya idrar tutulması gibi haller olursa bunları izale edici ilaçlar vermelidir. Biberli, sarımsak, soğan yemek, adetleri ise yedirmelidir. İdrarlarında tutulma (prostat) olursa kereviz tohumu içirilmelidir.''
24 -''Kuvveti yerinde olanlar için soğuk su banyoları iyidir. Mevsimin soğuk su banyosuna muvafık olması lazımdır. İhtiyarlar ve çocuklar için soğuk su banyoları iyi değildir. Soğuk suya birdenbire girmelidir, titreme gelmeden evvel çıkmalıdır.''
25 -''Vücudunuzun kuvvetini korumak için süt içiniz. İyi beslenmek için yumurtadan faydalanabilirsiniz.''
26 -''Hiç kimse görmek istemeyen kadar kör değildir.''
27 -'Aşktan hüzün, uykusuzluk, sayıklama meydana gelirse akli dengesini kaybetmesinden korkulur. Bu durumda çorba türü sıvı yiyeceklerle beden nemlendirilmelidir. Her gün hamama götürülür. Menekşe yağı koklatılır. Bu bedenin ilacıdır.''
28 -''Cahil bir hekim ölüm kampının yardımcısıdır.''
29 -''Kanın zahirî sebebi, normal yemekler, güzel şerbetlerden meydana gelir. Kan fazla sıcak ve soğuk olursa bu normal bir kan değildir.''
30 -''Sıcak hamamda vücut yağ ile ovulursa mafsal ve sinir ağrılarına iyi gelir.''
31 -''Hareket doğal ısıyı harekete geçirir, geliştirir. Hareketsizlik doğal sıcaklığı dondurur ve söndürür. Yemekten önce bir miktar spor yapın. Öncesinde ve sonrasında dinlenin. Yemekten sonra hareket etmeyin. Tek cins yemek ile yetinilmemeli, farklı yemekler yenmeli. Çünkü bu tedbir bakımından önemlidir.''
32 -''Aletlerin en faydalısı kalemdir. Bir şişe mürekkep bir külçe altından hayırlıdır.''
33 -''Tıp, insan vücudunun, hangi araçlarla iyileştiğine ve hangi müteharrikin insan vücudunu sağlıktan uzaklaştırdığını araştırır.''
34 -''Demirli sular: İştahı açar, dalak hastalığına iyi gelir, şehveti çoğaltır, mide ağrılarını men eder.''
35 -''Bünyeniz zayıf, şişmanlamak istiyorsanız koyun başını kaynatıp suyunu içiniz. Karaciğerinizi çalıştırmak için karnabahar yiyebilirsiniz.''
36 -''Safrayı meydana getiren ise güzel ve sıcak gıdalardır. Yapıcı sebebi fazla hararettir. Faydası, bağırsakları harekete getirerek hacet hissini uyandırır.''
37 -''Hamamlar en değerli sıhhat amilleridirler. Aç karnına hamama girmek insanı zayıf düşürür.''
38 -''Kafurlu sular: Baş ağrısı yapar, bu su ile banyo yapanlar başlarını bu suya sokmamalıdırlar. Banyolara tedrici olarak girmeli birdenbire girmemelidir.''
39 -'Uçuk ve mantar tedavisine bölgeye uygulanacak olan ilaç, sarı terminalia tohum özü, meyan kökü yaprağı karışımının ezilmesi bölgeye sirke yağ ve petekle sürülmesidir. Gıda hafifletilir.''
40 -''Kükürtlü sular: Ağrıları keser, sinirlere kuvvet verir, ciltteki çıban ve yaraları iyi eder, derideki lekeleri giderir, mideyi gevşetir, şehveti azaltır.''
41 Yazın kendisinde hem ekşilik ve hem buruculuk bulunan koruk gibi gıdaları ye. Yine nar tanesi ve koruk suyu ve temirhindi gibi gıdaları ye, iç.''
42 -''Sonbaharda tuzlu ve kuru gıdaları tamamı ile bırak. Ağzına koyma. Bunlar insanda her cins illetlerin meydana gelmesine sebep olur; peynir olsun, balık olsun, tuzda yatmış her nesne kötüdür.''
43 -''Kalp çarpıntısına karşı kişniş yiyebilirsiniz. Omurgalarınızda ağrı varsa piliç suyu içiniz.''
44 -''Tansiyon yüksekliğine karşı kabak suyu içiniz. Kalbinizi güçlendirmek için elma yiyiniz. Felce yakalanmış kişilerin çam fıstığı yemesi gerekir. Göğüs hastalığından şikayetiniz varsa badem yiyiniz. Üzerine bal şerbeti içiniz.''