Kişi ödemesi gereken borcu ödemediği taktirde haciz durumuyla karşı karşıya kalır. Bireyin ödemediği miktarın, devlet zoruyla alınması anlamına gelen haciz işlemi, borçlu olan kişinin tüm yaşamını olumsuz etkiler . Bu etkenlerden biri de ; çalışan sgklı ise maaş haczi ilk işlemdir . Önce şahsın tc kimlik nosuyla ile sgk sorgu yapılır ve olumlu çıktığında kaç riski var diye bakılmaksızın haciz yazılır ve işyerine tebliğ edilir , işyeri de belli süre içinde cevap vermezse maalesef işyerine de cezai işlem uygulanır . Herhangi bir işyerinde çalışıyorken, ödemediği veya ödeyemediği borçları için, nafaka borcu için maaşına haciz gelen çok sayıda işçi bulunmaktadır.İş Kanununa ve Borçlar Kanununa göre , işçinin maaşına haciz konulmasına engel bir durum olmayıp, Kanun bu konuda sadece sınırlama getirmiştir.
Maaşına haciz gelen işçi , işverene aşağıda belirtilen bir istisna dışında itirazda bulunamaz, bulunsa da bir anlamı olmaz, çünkü burada işveren tabiri caizse emir kuludur. İlgili kurum veya icra dairesinden gelen haciz kararını uygulamak ve işçinin maaşından gerekli kesintiyi yaparak ilgili yere ödemek zorundadır.Dolayısıyla işçinin itirazı işverene değil , ilgili icra dairesine veya ilgili kuruma zamanında yapmış olması gerekir.Çünkü icra daireleri dışında SGK ve Maliye’de kendi alacakları için borçluya doğrudan haciz uygulamaktadır. Hatta maliye , sadece vergi borçlarıyla ilgili değil , 6183 sayılı Kanun kapsamında Maliye tarafından tahsil edilen vergi dışındaki kamu alacakları için de haciz uygulamaktadır. Bunun dışında kalan kamu alacakları ile gerçek ve tüzel kişilerin alacaklarıyla ilgili icra ve haciz işlemlerini ise icra daireleri yürütmektedir.
Haciz işlemi kişilerin ödeme süresi geçtiği halde ödememiş olması nedeniyle icraya intikal eden borçlar için uygulanmakta olup , icraya intikal eden borç için de SGK, Vergi Dairesi veya İcra Dairesi borçluya önce bir ödeme emri göndermektedir. Eğer borç ödenmeyecekse işte itiraz bu ödeme emrine karşı 7 gün içerisinde yapılmalıdır. Ödeme emrini hangi kurum veya icra dairesi gönderdiyse itirazın oraya yapılması gerekir. Ancak borçlu isterse bulunduğu yerdeki kuruma veya icra dairesine de, takibin yapıldığı kurum veya icra dairesine gönderilmek üzere itirazda bulunabilir.
İtiraz borca karşı yapılabileceği gibi (örneğin kişi borcunu daha önce ödemiştir, borç zaman aşımına uğramıştır veya ödeme emrinde belirtilen borç tutarı gerçek borcundan yüksektir), imzaya karşı da yapılabilir (örneğin icra dairesi ödeme emrini bir senede bağlı olarak göndermişse ve kişi öyle bir senet imzalamamışsa).
Kişinin icraya intikal etmiş borcuyla ilgili olarak gönderilen ödeme emrine karşılık borcunu ödememesi, ödeme emrine itiraz etmemiş olması veya itirazının reddedilmiş olması halinde ise borçluyla ilgili haciz işlemleri uygulanır. Dolayısıyla işçinin maaşından haciz kesintisi yapması için işverene gelen yazıdır . Bu aşamadan sonra da eğer şartları varsa (Örneğin; kişi borcunu ödediği halde haciz uygulanmışsa veya yukarıda belirtildiği gibi daha önce kendisine herhangi bir ödeme emri tebliğ edilmemişse) maaşına haciz konulan kişi haczin iptali (kaldırılması) için haczi uygulayan SGK, Vergi Dairesi veya İcra Dairesine itirazda bulunabilir. İtiraz sonucu işçinin maaşındaki haciz kaldırılırsa bu kararın işverene tebliği halinde işveren de işçinin maaşından yaptığı haciz kesintisine son verir , vermek zorundadır.
İşçinin İşverene İtirazda Bulunabileceği İstisnai Durum
İşverene gönderilecek haciz kesintisiyle ilgili yazıda (müzekkerede); işçinin almakta olduğu aylık ücretinin (maaşının) 4’te 1’inin, işçinin ücreti dışındaki başka haklarının, iş akdinin feshi (o işçinin işten çıkması veya çıkarılması) halinde doğacak ihbar ve kıdem tazminatı alacaklarının haciz kararı doğrultusunda kesintisi yapılarak, ilgili yere ödenmesi (yatırılması) gerektiği belirtilir. Eğer işveren burada işçinin almakta olduğu aylık ücretinin (maaşının) 4’te birinden fazla kesinti yapacak olursa işçi sadece buna itirazda bulunabilir. Çünkü gerek İş Kanunu, gerekse Borçlar Kanunu hükümleri gereğince işçilerin aylık ücret veya maaşlarının 4’te 1’inden fazlası haczedilemez. Bu itiraz da ALO 170’e yapılabilir. Ancak işçi buna rıza gösterirse işveren maaşın 4’te 1’inden fazlasını kesebilir. Yalnız nafaka borçları için bu sınırlama geçerli değildir. Nafaka borçlarında işçinin bakmak zorunda olduğu aile üyeleri için hakim tarafından takdir edilecek miktar esas alınır. Bu da görüşmüş olduğumuz bir çok insanda rastlanılan bir durumdur bu sebeple nafaka borcu olanlarda banka borcundan öne gelir ve işlem uygulanmaya başlanır .Bu durumda ; maaşına haciz konulan işçi, işverenin maaşından kesinti yapılmasını engelleyemez, sadece işveren maaşın 4’te 1’inden fazlasını kesiyorsa buna itiraz edebilir.
Bunun dışında işçinin yapması gereken, işverenin maaştan yaptığı kesintiyi ilgili yere yatırıp yatırmadığını takip etmektir. Çünkü ; gelen yazıya istinaden işçisinin maaşından aylarca, yıllarca kesinti yapan, ancak yaptığı kesintiyi ilgili icra dairesine veya Kuruma yatırmamış olan işverenlere rastlanmakta, bu durumda sorumluluk yine işçiye kalmakta, yani borç yine işçinin borcu olarak kalmakta, işveren tarafından yapılan kesintiler de işçi tarafından işverenden geri alınamazsa boşa gitmektedir.
Maaşından haciz nedeniyle kesinti yapılan işçi bu takibi haciz SGK tarafından konulduysa SGK Müdürlüğüne, Maliye tarafından konulduysa vergi dairelerine uğrayıp ilgili birimle görüşerek yapabilir. Haciz icra dairesi tarafından konulduysa ilgili icra dairesine uğrayıp görüşerek yapabileceği gibi e-Devlet şifresi veya elektronik imza şifresini kullanarak UYAP Vatandaş sayfasından yapabilir. Genel karşılaşılan durumlrdan biri de ; borcunu takip etmeyen borçlunun işveren ya da işyeri personelince hata yapılıp farklı dosyaya geçmesi durumunda açık kalan dosyası için işleyen faizdir . O kalan dosya tüm dosyalar bittikten sonra tekrar sıranaya alınacağı için oldukça fazla şekilde faiz işleyecektir bunu da yine borçlunun takip etmesi lazım , ne icra dairesi , ne işyeri ne de kurumlar bunun takibini yapmaz .Örnek vermek gerekirse ; ilk başta takip çıkışı ile bir miktar borç tebliğ edildiğinde o borcun sonrası yani bakiye borç muhtırası güncel kapak hesabı olarak alınıp kontrol edilerek takip edilmelidir . Örneğin ; işyerinize 2000tl üzerinden maaş haczi geldi siz de 6000tl maaş alıyorsunuz ya , 1500tl 1/4 kısım kesildi ya , şimdi 2000tl borçtan 1500tl düştü kalan 500tl açık olduğu için dosyanız faiz işler , sonraki ayda örneğin 575tl oldu diyelim yine 1500tl kesildi tamam borç bitti fazlalık var iade bile edilecek diyorsunuz ya işte burada yanılıyorsunuz , bu borcu bitti sanan işyeri de tamam bu bitti diyerek diğer borca geçiyor oysaki size gelen takip çıkışıydı toplam rakam değildi ve arka planda toplam rakama faiz işliyor ve sizin ödedikleriniz de zaten faizden düşüyor , bu hususta dikkat edilmesi tek durum bu en çok sorulan sorulardan biridir . Merak ettiğinizde tabiki yine sorabilirsiniz .
Günümüzde aslında olağan bir durum bu borç durumu hemen her insanın borcu vardır . Bir de borçlu kişi ödemek zorunda olduğu borcunu herhangi bir nedenden dolayı ödemezse ne olura bakalım ödemezse icralık olur. Alacaklı kişi ya da kurum, İcra ve İflas Kanunundan yararlanarak; borçlu kişiden hakkı olan miktarı alabilmek için İcra Mahkemelerine dava başvurusunda bulunabilir. Borcu olan kişiler, icra sorgulama hizmetinden yararlanarak icralık olup olmadıklarını öğrenebilir ya da icra durumlarının takibini yapabilir.
HANGİ DURUMLARDA HACİZ GELİR?
Kişinin özel kurumlara ya da devlete ödemesi gereken para miktarını, çeşitli sebeplerden dolayı ya da kasti olarak ödememesi durumunda haciz işlemleri başlatılır. Alacaklı kişinin borç miktarını devlet vasıtasıyla alabilmesi için İcra ve İflas Müdürlükleri ile İcra Mahkemeleri kurulmuştur. Alacaklı kişi dava açtığı zaman , borçlu kişinin maaşının bir kısmına, banka hesaplarına ve mal varlığına el konur. Kişi, kasıtlı olarak ödememe haricinde, borcu olduğunu unutarak haciz davasına tabi tutulabilir. Bu yüzden sık sık adınıza haciz olup olmadığını kontrol etmeniz gerekir.
HACİZ SORGULAMA NASIL YAPILIR?
Haciz sorgulama ile icra dava sorgulama işlemleri aynı özellikleri taşır. Birinin adına haciz işlemi yapılabilmesi için öncelikli olarak icra davasının açılması ve dava dosyasının devam etmesi gerekir. Borçlu kişiye uygulanacak haciz işlemi, İcra Müdürlüğünde kayıt altına alınarak işleme geçer. Kişi, adına açılan haciz işlemlerini kontrol ederek takibini birkaç farklı yolla yapabilir.
1. T.C. KİMLİK NUMARASI İLE HACİZ SORGULAMA
İcra dairelerinde Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) sistemi kullanılmaktadır. UYAP sisteminden yararlanabilmek için, borçlu kişinin UYAP SMS bilgi sistemine kayıt olması gerekir. Kişi, kendi ismine kayıtlı olan GSM hattı ile abone olduktan sonra T.C. Kimlik numarasını yazıp 4060'a mesaj göndermelidir.
2. E-DEVLET ÜZERİNDEN HACİZ SORGULAMA
e-Devlet sistemi üzerinden yapılan haciz sorgulama işlemi UYAP sistemi ile benzerlikler gösterir. İnternet üzerinden erişim sağlayacağınız e-Devlet sistemi için şifre edinmiş olmanız gerekir. Borcu olan kişi ilgili adımları takip ederek haciz sorgulama işlemini gerçekleştirebilir:
Örnekle ;
- e-Devlet ana sayfasını açın ve giriş ekranına gelin . Ekranda çıkan yöntemlerden birini kullanarak sisteme giriş yapınız.
- Adalet Bakanlığı için ayrılmış olan bölüme tıklayınız . Kurumun hizmetlerini listeleyiniz.
- UYAP Hizmetleri başlığı altında bulunan Mahkeme Dava Dosyası Sorgulama bağlantısına tıklayınız . Bu şekilde davalarınızı hızlı bir biçimde görüntüleyebilirsiniz.
E-HACİZ NEDİR? NASIL SORGULANIR?
Kişinin bankadan kredi çekmesi ve borcunu ödememesi halinde e-haciz işlemleri başlar. Borç miktarı hakkında ödeme emri çıkarılarak kişi uyarılır. 7 iş günü içinde borç ödenir veya taksitlendirme yapılır. Borçlu, miktarı yine ödemezse; banka hesabındaki mal varlığına haciz işlemi uygulanır . Borçlu kişiler ödemelerini yapmalı ve adlarına açılan haciz işlemlerini kontrol etmelidir. E-haciz sorgulamak için:
E-devlete giriş yaparak "Hizmet" listesine tıklayınız.
- "Banka Hesaplarına Uygulanan Elektronik Haciz Sorgulama" bağlantısına tıklayınız.
- Adınıza kayıtlı olan araçlara ve banka hesaplarına uygulanan e-haciz işlemlerini görebilirsiniz.
Maaş haczi ile ilgili aklınıza takılan durumlarda yardımcı olabileceğimi belirtmek isterim 1.kural aktif çalışansanız her daim maaşınızın hacze uğramaması için kontrolünüzü her daim sistem üzerinden yapın . Oldu ki haciz işlemine maruz kaldınız o zaman da her ay siz de işverenle ya da işyeri ile kesintileri takip edin , elinizde bir ödeme planı olsun ve takibini güzellikle özveriyle yapın , inanın zor bir durum yok bu arada çok karşılaşılan yanlış düşüncelerden biri de maaş haczi bir ödeme şekli evet ama cezai yaptırımdır .
Maaş haczine ilişkin merak ettikleriniz için yardımcı olurum . Sonraki dönemlerde gayrimenkul ve menkul hacizleri ile ilgili , 89/1 , ve dava durumları hakkında yardımcı olacağım .
Sağlıcakla kalın ..